Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα
Το ενεργειακό πρόβλημα της Ευρώπης και οι θέσεις της ΝΙΚΗΣ
Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Ευρώπη και στην Ελλάδα από ενεργειακής πλευράς αποτελεί ένα πρωτοφανές φαινόμενο στην ιστορία. Εφόσον η ηγεσία της ΕΕ λειτουργούσε προς όφελος των πολιτών της, θα έπρεπε να είχε κηρύξει τη γηραιά ήπειρο σε κατάσταση έκτακτης ενεργειακής ανάγκης και να είχε παρουσιάσει ένα στρατηγικό σχεδιασμό με στόχο την ενεργειακή αυτάρκεια και επιβίωση της1.
Αντιθέτως, βλέπουμε ότι βρίσκεται στην κυριολεξία εκτός τόπου και χρόνου κρίνοντας από τις πολιτικές που ακολουθεί όπως για παράδειγμα οι συστάσεις για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας από τους πολίτες. Δυστυχώς τις ίδιες πολιτικές υιοθετεί άκριτα και η Ελληνική κυβέρνηση. Αρκεί να υπενθυμίσουμε τη θλιβερή δήλωση του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη το περασμένο Οκτώβρη ότι βάζουμε την Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη πάνω από τα εθνικά συμφέροντα2 αλλά και την απογοητευτική δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών κ. Δένδια ότι η Ελλάδα δεν θα γίνει χώρα παραγωγής υδρογονανθράκων γιατί ακολουθεί πιστά τη πολιτική της πράσινης ανάπτυξης3.
Το αποτέλεσμα που βιώνουμε εδώ και αρκετό καιρό είναι η εκτόξευση των τιμών ενέργειας με όλες τις συνέπειες. Αυτό οφείλεται στο πολύ απλό γεγονός ότι η προσφερόμενη παραγωγή δεν επαρκεί να καλύψει τη τρέχουσα ζήτηση. Για να είμαστε ακριβείς, οι πηγές από τις οποίες έχει επιλέξει, με πολιτικούς όρους, να προμηθεύεται ενέργεια η ΕΕ δεν επαρκούν. Να σημειώσουμε εδώ ότι η ενεργειακή κρίση έχει ξεκινήσει αρκετά πιο πριν από τον πόλεμο της Ουκρανίας.
Στο ερώτημα πώς φτάσαμε έως εδώ, υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση, η οποία περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς άξονες.
- Οι παγκόσμιοι εγκλεισμοί (lock downs) που εφαρμόστηκαν το 2020 σαν μέτρα αντιμετώπισης του Covid-19 αποδείχθηκαν καταστροφικοί για την παγκόσμια οικονομία και την παραγωγή, εν γένει, με συνέπεια την ιστορική κατάρρευση της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας4.
- Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στους Ρωσικούς ενεργειακούς πόρους έχουν οξύνει βαθύτατα το πρόβλημα των τιμών αφού στην ουσία έβγαλαν εκτός αγοράς τεράστιες ποσότητες, οι οποίες δεν έχουν καλυφθεί από άλλες πηγές γιατί, απλούστατα, δεν υπάρχουν στο βαθμό που απαιτείται.
- Η ΕΕ τις τελευταίες δυο δεκαετίες δεν έκανε απολύτως καμία κίνηση προς τη κατεύθυνση της ενεργειακής της ανεξαρτησίας, δεδομένου ότι είχε προσδεθεί σχεδόν απόλυτα στην ενεργειακή συμμαχία της Γερμανίας με τη Ρωσία.
- Η πολιτική της πράσινης ανάπτυξης από ΕΕ και τις διεθνείς τράπεζες στην ουσία επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς σε νέες επενδύσεις για εξορύξεις υδρογονανθράκων με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν νέα ενεργειακά κοιτάσματα.
Το πρόβλημα του υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG
Σε συνέχεια των παραπάνω, η ΕΕ τρέχει να καλύψει τις αναγκαίες ποσότητες φυσικού αερίου που χάθηκαν από τους Ρωσικούς αγωγούς Nord Stream Ι & ΙΙ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αμερική έφτασε σε σημείο να καταστεί ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG στο κόσμο. Δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός άλλωστε ότι τα ναύλα των πλοίων σε αυτές τις μεταφορές έχουν αγγίξει πλέον τα 400.000 δολάρια την ημέρα στην αγορά ναύλωσης ανά ταξίδι.
Όμως το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι αφενός οι ποσότητες δεν επαρκούν για να καλύψουν τα αναγκαία επίπεδα, αφετέρου οι τιμές που πληρώνει η ΕΕ αγγίζουν το αστρονομικό νούμερο του 700% πάνω σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές που πωλείται στην εσωτερική αγορά των ΗΠΑ5 . Συνεπώς, σε αυτό το σημείο θα ήταν λογικό να τεθεί ζήτημα ανώτατου ορίου τιμής πώλησης στο Αμερικάνικο εισαγόμενο LNG ώστε να κρατηθούν οι τιμές σε λογικά επίπεδα για την ΕΕ που βρίσκεται σε ανάγκη.
Το ενεργειακό όραμα και οι θέσεις της ΝΙΚΗΣ
Με βάση τα παραπάνω, η ΝΙΚΗ έχοντας ένα ενεργειακό όραμα για την Ελλάδα το οποίο έχει στόχο την ενεργειακή ανεξαρτησία και αυτάρκεια, καθώς επίσης και την αξιοποίηση της δυνατότητας της χώρας να καταστεί παραγωγός και εξαγωγέας ενέργειας προς την Ευρώπη τουλάχιστον, προτείνει άμεσα και ξεκάθαρα τις παρακάτω ενέργειες στρατηγικού χαρακτήρα:
- Άμεση εξόρυξη των επιβεβαιωμένων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε όλη την επικράτεια με άμεσες και ταχύρρυθμες διαδικασίες προς όφελος της Ελληνικής κοινωνίας.
- Πλήρη επανεκκίνηση και αξιοποίηση στο μέγιστο δυνατό βαθμό των λιγνιτικών μονάδων της χώρας όπως έχει ήδη αναλυθεί από την ομάδα ενέργειας της ΝΙΚΗΣ σε προηγούμενο άρθρο6.
- Άμεσες ενέργειες για έρευνες νέων κοιτασμάτων καθώς υφίστανται μελέτες που καταδεικνύουν ότι το Ελληνικό υπέδαφος είναι πλούσιο σε υδρογονάνθρακες και δύναται να τροφοδοτήσει την Ευρώπη για αρκετές δεκαετίες.
- Χάραξη πολιτικών στρατηγικού χαρακτήρα για δημιουργία νέων αγωγών για τη μεταφορά των Ελληνικών υδρογονανθράκων όπως είναι κυρίως ο αγωγός East-Med7 σε συνεργασία με συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Η Ελλάδα οφείλει να επανεξετάσει πολύ προσεκτικά τη θέση της σχετικά με τις κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία, οι οποίες έχουν φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που ανέμεναν στην ΕΕ8 και τελικά λειτουργούν εις βάρος των Ευρωπαϊκών κρατών.
Σε αυτό το πλαίσιο θεωρούμε μόνο ότι θα υπάρξει η συντομότερη με όρους βιωσιμότητας έξοδος από αυτή τη κρίση προς συμφέρον του Ελληνικού λαού. Όμως, είναι προφανές ότι απουσιάζει η πολιτική βούληση για τη πραγματική λύση του προβλήματος -αλλά δεν θα μπορούσε να συμβαίνει και διαφορετικά- αφού τα μεγάλα προβλήματα απαιτούν γενναίες αποφάσεις από γενναίους πολιτικούς, αλλά η Ελλάδα υπολείπεται από τέτοιους.
Παρασκευάς Στρατηγάκης - Μαθηματικός ΕΚΠΑ, MSc Επιχειρησιακή Έρευνα και Ανάλυση ΣΣΕ, Ναυτιλιακά και Logistics - Μέλος θεματικής Ομάδας Ενέργειας ΝΙΚΗΣ
Βιβλιογραφία (ενδεικτική)
1. https://www.kathimerini.gr/economy/562154221/kampanaki-gia-elleipseis-energeias-stin-eyropi/
